 |
 |
คุณจำเหตุการณ์ทุกอย่างในชีวิตได้หรือไม่
สมองเก็บความทรงจำไว้ได้อย่างไร
คนที่มีความจำเสื่อมจะเกิดผลอย่างไรต่อชีวิต
อย่างน้อย 5 อย่าง คือ
2. ความจำสถานที่ ตำแหน่งที่อยู่ (episodic or location)
3. ความจำขบวนการ ขั้นตอน (procedure)
4. ความจำ อัตโนมัติ (automatic)
5. ความจำทางอารมณ์ (emotion) เป็นความจำเหนือความจำอื่นๆ ซึ่งเป็นเส้นทางไปเก็บ
สะสมข้อมูลที่ถาวรในสมอง
ความจำเกี่ยวกับคำพูด ภาษา ฯลฯ ส่วนความจำที่เป็นแบบอัตโนมัติมักเป็นความจำเกี่ยวกับ
อารมณ์หรือกระบวนการทำงาน ที่เกิดขึ้นเป็นกิจวัตรประจำวัน หรือใช้บ่อยๆเช่น การเดิน
ขึ้นลงบันได โดยข้อมูลทั้งหมดที่เราสนใจหรือสำคัญ จะถูกเก็บไว้เป็นความจำถาวร ซึ่ง
มักเกิดขึ้นขณะหลับ
นอกจากนี้ยังมีผู้แบ่งความจำเป็นประเภทต่างๆ ตามระยะเวลาดังนี้
1. ความจำได้ทันที (immediate memory) เป็นความจำที่เกิดขึ้นทันทีหลังได้รับข้อมูล
ได้้แก่ความจำได้เกี่ยวกับตัวเลข ซึ่งสามารถทดสอบได้ โดยให้ผู้ถูกทดสอบผู้ตัวเลขตาม
ผู้ทดสอบหรือพูดตัวเลขย้อนกลับจากผู้ทดสอบ เช่น ผู้ทดสอบกล่าวตัวเลข 2,8 และให้ผู้ถูก
ทดสอบพูดตามทันที่โดยพูดกลับกันว่า 8,2
แต่ถ้าพูดกลับด้านกัน จากด้านหลังมาด้านหน้าจะจำได้ประมาณ 4-6 ตัว
ในระยะเวลาสั้น เป็นหลายนาที ถึงชั่วโมง ในการประเมินมักใช้คำถามต่อไปนี้
คุณกำลังทำอะไรก่อนที่จะมาที่นี่ ?
เช้านี้คุณตื่นนอนกี่โมง ?
มื้อที่แล้วคุณ รับประทานอาหารอะไร ?
3. ความจำระยะยาว (remote memory) เป็นความจำเกี่ยวกับ คำพูดหรือเหตุการณ์
ที่เกิดขึ้นมาเป็นเวลาหลายชั่วโมง หลายวันจนถึงหลายปี คำถามที่ใช้ในการประเมินได้แก่
คุณเกิดที่ไหน ?
โรงเรียนมัธยมที่คุณสำเร็จการศึกษาชื่ออะไร ?
ตัวอย่างการเรียนรู้ ที่เรามักพบเสมอๆ ในโรงเรียนได้แก่ การให้เด็กเรียนหนังสือมากมาย
แต่จะมีผลเพียงระยะเวลาสั้นๆ พอสอบเสร็จก็ลืม หรือการลืมความรู้ในวัยเด็ก เมื่อเราเติบโต
เป็นผู้ใหญ่ ทั้งนี้เนื่องจากเป็นข้อมูลที่ไม่ได้ใช้ประโยชน์หรือไม่มีความหมาย แม้ว่าในขณะเรียน
จะท่องจำมากมายและอาจทำคะแนนสอบได้ดีแต่จะไม่อยู่ในสมองอย่างถาวร และไม่ช่วย
ส่งเสริมการเจริญเติบโตของสมอง ฉะนั้นเราควรให้ความรู้แก่ เด็กเท่าที่จำเป็นเรียนแล้ว
สามารถนำไปใช้ประโยชน์เพื่อให้เด็กมีีเวลาพักผ่อน ออกกำลังกาย ทำกิจกรรมบ้างช่วยให้
สมองได้รับการพัฒนาเต็มตามศักยภาพครบทุกส่วน ไม่ใช่ให้เรียนมากมายเกินความจำเป็น
สุดท้ายก็จำอะไรไม่ได้เมื่อโตขึ้น ซึ่งเป็นการทำลายโอกาสในการพัฒนาสมองส่วนที่เกี่ยวข้อง
กับไหวพริบ จินตนาการ ความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ ทักษะชีวิตและสังคม และยังไม่สามารถ
แก้ปัญหาชีวิตที่อยู่นอกตำราเรียนได้
ส่วนความจำทางอารมณ์ที่เป็นประสบการณ์ทางอารมณ์ทุกชนิดได้แก่ อารมณ์เศร้าทุกข์
์เครียด กลัว โกรธ เป็นความจำที่มีอำนาจเหนือความจำอื่นๆ คือ เมื่อเกิดขึ้นแล้วจะไม่สามารถ
จดจำข้อมูลที่เป็นเหตุผลอื่นๆ ได้เพราะเมื่อเกิดความเครียดจะทำให้้ฮอร์โมนคอร์ติซอล
(cortisol) หลั่งออกมายับยั้งการเรียนรู้ และคิดอะไรไม่ออกไม่มีเหตุผล สมองส่วนที่เก็บ
ความจำทางอารมณ์จะพัฒนาในช่วงอายุ 2-3 ปีแรกของชีวิต ดังนั้นถ้าเราจะพัฒนาอารมณ์
์เด็กต้องอยู่ในช่วงวัยดังกล่าว ถ้าเลยช่วงอายุนี้จะพัฒนายากขึ้นกล่าวคือ ถ้าเด็กไม่ได้ฝึกฝน
ในการควบคุมอารมณ์ก็จะไม่สามารถควบคุมอารมณ์ได้ดีเมื่อโตขึ้น
คนที่มีความจำเสื่อมจะเกิดผลอย่างไรต่อชีวิต
ใครมีโอกาสเป็นบ้างอยากรู้ต้องศึกษาต่อจ๊ะ
ใครมีโอกาสเป็นบ้างอยากรู้ต้องศึกษาต่อจ๊ะ
|
 |
