เซลล์ของสิ่งมีชีวิตสามารถแบ่งออกเป็น 2 ชนิด ตามลักษณะความซับซ้อนของ
โครงสร้างภายในเซลล์ คือ เซลล์โพรคาริโอต และเซลล์ยูคาริโอต ลักษณะที่แตกต่างกัน
ระหว่างเซลล์โพรคาริโอต และ เซลล์ยูคาริโอต ได้สรุปไว้ในตารางที่ 1


ตารางที่1 แสดงความแตกต่างระหว่างเซลล์โพรคาริโอต และเซลล์ยูคาริโอต


ส่วนประกอบของเซลล์
เซลล์โพรคาริโอต
เซลล์ยูคาริโอต
1.ขนาดเซลล์
(ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง)
1-10 ไมโครเมตร
10-100 ไมโครเมตร
2.นิวเคลียร์บอดี
(nuclear body )
เรียก “นิวคลีออย”
เรียก “นิวเคลียส”
- นิวเคลียร์เมมเบรน
(nuclear membrane)
ไม่มี
มี
-โครโมโซม
เป็นวงกลมประกอบด้วย
DNA และโปรตีน
ที่คล้ายฮีสโตน (histone)
เป็นแท่งประกอบด้วย DNA
และโปรตีนฮีสโตน
-จำนวนโครโมโซม
1
>1
- นิวคลีโอลัส
ไม่มี
มี
3. การแบ่งเซลล์ แบ่งตัวจาก 1 เป็น2
(binary fission) และ
ไม่มีไมโอซิส (meiosis) เพราะสิ่งมีชีวิต
เป็นชนิดแฮพลอยด์ (haploid)
ไมโทซิส (mitosis) และ มี
ไมโอซิส สำหรับสร้างเซลล์
สืบพันธุ์ (sex cell) เนื่องจาก
สิ่งมีชีวิตเป็นชนิดดิพลอยด์
(diploid)
4. เยื่อหุ้มเซลล์ - ประกอบด้วยชั้น
ฟอสโฟลิพิด2 ชั้น
(phospholipid bilayer)
ที่ไม่มีคาร์โบไฮเดรต
และสเตอรอล (sterol)
แต่มีโฮพานอยด์ (hopanoid)
ซึ่งมีคุณสมบัติคล้าย
สเตอรอลแทน
-ไม่สามารถเกิดเอนโดไซโทซิส
(endocytosis) และ
เอกโซไซโทซิส (exocytosis)
-ประกอบด้วยชั้นฟอสโฟลิพิด
2 ชั้น (phospholipid bilayer )
ที่มีคาร์โบไฮเดรต และ
สเตอรอล
-สามารถเกิด เอนโดไซโทซิส
และเอกโซไซโทซิส
5. ไรโบโซม
70 S
(50 S และ 30 S)
80 S
(60 S และ 40 S)
6. ออร์แกเนลล์ที่มีเยื่อหุ้ม
(ไมโทคอนเดรีย
คลอโรพลาสต์
เอนโดพลาสมิกเรติคูลัม
กอลจิแอพพาราตัส
แวคิวโอล และไลโซโซม)
ไม่มี
มี
7. การสังเคราะห์แสง
เกิดที่เยื่อหุ้มเซลล์
เกิดที่คลอโรพลาสต์
8. สายใยไมโทติก
(mitotic spindle)
ไม่มี
มี
9.ไซโทสเกลเลตอน
ไม่ีมี
มี
10. เอนไซม์ที่เกี่ยวข้อง
กับกระบวนการหายใจ
และระบบถ่ายทอดอิเลกตรอน
อยู่ที่เยื่อหุ้มเซลล์
อยู่ที่ไมโทคอนเดรีย
11.ผนังเซลล์ -ยูแบคทีเรีย(eubacteria)
มีีผนังเซลล์ ประกอบด้วย
เพปติโดไกลแคน
(peptidoglycan)
-อาร์เคียแบคทีเรีย
(archaebacteria) มี
ีผนังเซลล์ ประกอบด้วย
โปรตีน คาร์โบไฮเดรตที่
ซับซ้อน หรือโมเลกุลที่
คล้ายเพปติโดไกลแคน
- เซลล์พืช  สาหร่าย และรา มี
ผนังเซลล์ประกอบด้วย
เซลลูโลส (cellulose) หรือ
ไคติน (chitin)
-เซลล์สัตว์และโปรโตซัว
ไม่มีผนังเซลล์
12. ออร์แกเนลล์ที่ใช้สำหรับ
การเคลื่อนที่

-มีแฟลเจลลา ซึ่งแต่
ละอันไม่ถูกหุ้มด้วย
เยื่อหุ้ม
-ไม่มีซีเลีย
-มีแฟลเจลลา และซิเลีย
ที่ประกอบด้วยไมโครทูบูล โดยไมโครทูบูลมีการจัด
เรียงตัวในรูปแบบจำเพาะ
และถูกหุ้มด้วยเยื่อหุ้ม
13. ชนิดของสิ่งมีชีวิต แบคทีเรีย (ยูแบคทีเรีย
และอาร์เคียแบคทีเรีย)
เซลล์สัตว์ เซลล์พืช
เซลล์สาหร่าย
เซลล์โปรโตซัว และ
เซลล์รา



     ไวรัส จัดเป็นโพรคาริโอต หรือยูคาริโอต