ไมโครทูบูล
(microtubule) |
รูปที่ 3.23 ท่อไมโครทูบูล
ยาว 200 นาโนเมตร 25 นาโนเมตร
- ประกอบด้วยโปรตีนก้อนกลม (globular protein) ชื่อว่าทูบูลิน (tubulin) ซึ่ง
มี 2 หน่วยย่อย คือ แอลฟาทิวบูลิน (alpha tubulin) และบีตาทูบูลิน
(beta tubulin)
- เซนโทรโซม (centrosome) เป็นศูนย์ควบคุมการประกอบไมโครทูบูล ซึ่ง
อยู่ใกล้ ๆ กับนิวเคลียส ภายในบริเวณ เซนโทรโซมจะพบเซนทริโอล จำนวน 1 คู่
เซนทริโอล 1 อัน มีรูปร่างเป็นทรงกระบอก ประกอบด้วยท่อไมโครทูบูล 3 ท่อ
จำนวน 9 ชุด มาเรียง ตัวกันเป็นวงแหวน ตรงกลางไม่มีท่อทูบูลิน เรียกโครงสร้าง
แบบนี้ว่า 9 + 0
- เซนทริโอล คู่นี้ จะวางตั้งฉากกันและเกี่ยวข้องกับการแยกโครโมโซม ระหว่างการ แบ่งตัวของเซลล์
- เซนโทรโซม ในเซลล์พืชส่วนใหญ่ไม่มีเซนทริโอล
รูปที่ 3.24 การจัดเรียงตัวของไมโครทูบูลในแฟลเจจลาและ
เบซัลบอดีที่มีโครงสร้างคล้ายเซนทริโอล
หน้าที่ของ ไมโครทูบูล
ภายนอก
- ทำให้เกิดการเคลื่อนไหวของซิเลีย และแฟลเจลลา ซึ่งส่งผลให้เซลล์ที่มีซิเลีย หรือ
แฟลเจลา เป็นส่วนประกอบเกิดการเคลื่อนที่ได้ (ไมโครทูบูลในซิเลีย และแฟลเจลลา จะมีการเรียงตัวแบบ 9+2 ซึ่งประกอบด้วยไมโครทูบูล 2 ท่อ จำนวน 9 ชุด จัดเรียงตัว
เป็นวงแหวนโดยตรงกลางมีท่อไมโครทูบูลจำนวน 2 ท่อวางอยู่
- ช่วยในการแยกโครโมโซมระหว่างเซลล์กำลังแบ่งตัว
- ช่วยในการเคลื่อนที่ของออร์แกเนลล์
รูปที่ 3.26 โครงสร้างแฟลเจลลา
รูปที่ 3.27 การโบกพัดซีเลียของพารามีเซียม