การเทียบมาตรฐาน (calibration) อุปกรณ์วัดปริมาตรด้วยตนเอง

      หลักการทั่วไป เราสามารถเทียบมาตรฐานเครื่องแก้ววัดปริมาตร ได้โดยชั่งน้ำหนักของของเหลว (น้ำกลั่น) ที่บรรจุในเครื่งแก้วนั้น

      วิธีทำ

          - ปิเปตต์

               - ชั่งน้ำหนักกระบอกตวง กด tare ถ่ายเทน้ำกลั่น 1 ml จากปิเปตต์ไปยังกระบอกตวง ชั่งน้ำหนัก บันทึกน้ำหนัก

               - ถ้าชั่งน้ำกลั่น 1 ml ได้น้ำหนัก 1.000 กรัม แสดงว่าปิเปตต์มีมาตรฐานอยู่ในระดับดีมาก

          - บิวเรตต์

               - เติมน้ำในบิวเรตต์ (ระวังอย่าให้มีฟองอากาศในบิวเรตต์และปลายบิวเรตต์) ชั่งน้ำหนักขวดรูปชมพู่ 125 ml กด tare ถ่ายเทน้ำกลั่น 10 ml จากบิวเรตต์ไปยังขวดรูปชมพู่ ชั่งน้ำหนัก บันทึกน้ำหนัก

               - ถ้าชั่งน้ำกลั่น 10 ml ได้น้ำหนัก 10.000 กรัม แสดงว่าบิวเรตต์มีมาตรฐานอยู่ในระดับดีมาก

          - ขวดวัดปริมาตร

               - ชั่งน้ำหนักขวดวัดปริมาตร 100 ml กด tare บรรจุน้ำกลั่นจนถึงขีดบอกปริมาตร ชั่งน้ำหนัก บันทึกน้ำหนัก                
               - ถ้าชั่งน้ำกลั่น 100 ml ได้น้ำหนัก 100.000 กรัม แสดงว่าขวดวัดปริมาตรมีมาตรฐานอยู่ในระดับดีมาก

      สรุปผลการทดลอง

          - ถ้าน้ำหนักน้ำกลั่นที่ชั่งได้เท่ากับปริมาตรของน้ำกลั่นที่บรรจุในเครื่องแก้ววัดปริมาตรนั้น แสดงว่าเครื่องแก้ววัดปริมาตรมีมาตรฐานอยู่ในระดับดีมาก

          - แต่ถ้าชั่งน้ำกลั่น 1 ml ไม่ได้น้ำหนัก 1.000 กรัม แสดงว่าเครื่องแก้ววัดปริมาตรไม่ได้มาตรฐาน เราต้องคำนวณความคลาดเคลื่อนด้วยวิธีการเปรียบเทียบผลการทดลองกับผลการทดลองที่ได้มาตรฐาน

               ตาราง ปริมาตรน้ำ 1 กรัมชั่งในอากาศเทียบกับน้ำหนักของเหล็กกล้าไร้สนิม (stainless steel)

อุณหภูมิ  T  oC
ปริมาตร  ml/g
ที่อุณหภูมิ
ที่ 20 oC
19
1.0026
1.0026
20
1.0028
1.0028
21
1.0030
1.0030
22
1.0033
1.0032
23
1.0035
1.0034
24
1.0037
1.0036
25
1.0040
1.0037
26
1.0043
1.0041

ปริมาตร = น้ำหนักที่ชั่งได้ X ปริมาตรที่อุณหภูมินั้น(จากตาราง)

                    ตัวอย่าง จงคำนวณปริมาตรที่ถ่ายเทจากปิเปตต์ 25 ml ถ้าชั่งน้ำหนักของน้ำกลั่นได้ 24.976 กรัม ที่ 25 oC

                    วิธีทำ              ปริมาตร = น้ำหนักที่ชั่งได้ X ปริมาตรที่อุณหภูมินั้น

                                        ปริมาตร = 24.976 g X 1.0040 ml/g

                                        ปริมาตร = 25.08 ml

                         ดังนั้น ที่ 25 oC ปิเปตต์ 25 ml ปิเปตต์สารละลายปริมาตร 25.08 ml

ลองทำดู  

     จงคำนวณปริมาตรที่ถ่ายเทจากปิเปตต์ 10 ml ถ้าชั่งน้ำหนักของน้ำกลั่นได้ 10.090 กรัม ที่ 20 oC
          ลากเมาส์เพื่อดูคำตอบค่ะ ตอบ 10.12 ml