โพรงสมอง
(ventricle) เป็นช่องภายในสมองซึ่งเป็นที่อยู่ของน้ำเลี้ยงสมองและ
ไขสันหลัง (cerebrospinal fluid:CSF) ประกอบด้วย
1.โพรงสมองด้านข้าง (lateral ventricle) อยู่ในซีรีบรัม (cerebrum) มี
2 ข้าง คือ
ข้างขวาและข้างซ้าย
2 โพรงสมองที่ 3 (third ventricle) เป็นช่องเดียวที่อยู่กึ่งกลางระหว่างทาลามัส
(thalamus)
3.โพรงสมองที่ 4 (fourth ventricle) เป็นช่องเดียวที่อยู่ใต้ซีรีเบลลัม
(cerebellum)
น้ำไขสันหลัง
สร้างมาจากคอรอยด์ เพล็กซัส (choroid plexus) และถูกกรองออก
จากเส้นเลือดในคอรอยด์ เพล็กซัส (choroid plexus) เข้าไปอยู่ในโพรงสมอง
(ventricle)
ลักษณะเป็นของเหลวใสๆ ไหลจากโพรงสมองด้านข้าง (lateral ventricle) แต่ละข้างผ่าน
ช่องของมอนโร (foramen of monro) เข้าสู่โพรงสมองที่ 3 (third ventricle)
จากนั้น
จะผ่านช่องในซีรีบรัม (cerebral aqueduct) เข้าสู่โพรงสมองที่ 4 (fourth
ventricle)
แล้วน้ำไขสันหลังจะผ่านออกสู่ช่องว่างระหว่างเยื่อหุ้มสมอง (subarachnoid
space)
ทางช่องของผนังในโพรงสมอง 3 ทาง (foramina in the roof หรือ foramen of
Luschka
2 ข้างและ Magendie's foramen) ไปอยู่รอบๆสมองและไขสันหลังในบริเวณเอวระดับที่
3-4 (L3-L4) หรือ 4-5 (L4-L5)
ซึ่งจะเป็นบริเวณที่แพทย์นิยมใช้เจาะน้ำไขสันหลังน้ำไขสันหลัง
ที่ไหลเวียนในช่องว่างนี้จะนำสารอาหารไปให้เนื้อสมองและไขสันหลัง แล้วนำของเสียเข้าสู่
ระบบหมุนเวียนของหลอดเลือดดำทาง อะแรชนอยด์ วิลไล (arachnoid villi) ต่อไป
นอกจากนี้น้ำไขสันหลังยังช่วยกันกระเทือนให้กับสมองและไขสันหลังด้วย