2.1 ในสารละลายกรด

     1. หาเลขออกซิเดชันที่เพิ่มขึ้นของตัวรีดิวซ์ และเลขออกซิเดชันที่ลดลงของตัวออกซิไดซ์

     2. ทำเลขออกซิเดชันที่เพิ่มขึ้น และลดลงให้เท่ากัน โดยเขียนเลขออกซิเดชันที่เพิ่มขึ้นไว้ข้างหน้าตัวออกซิไดซ์ และเลขออกซิเดชันที่ลดลงไว้หน้าตัวรีดิวซ์

                5BiO3- + 2Mn2+ Bi3+ + MnO4-

     3. ดุลจำนวนอะตอมของธาตุที่มีการเปลี่ยนแปลงเลขออกซิเดชัน

                5BiO3- + 2Mn2+ 5Bi3+ + 2MnO4-

     4. ดุลประจุรวมทางซ้ายและทางขวาของสมการให้เท่ากัน โดยเติม H+

                5BiO3- + 2Mn2+ + 14H+ 5Bi3+ + 2MnO4-

     5. ดุลจำนวนอะตอมของธาตุออกซิเจนและไฮโดรเจนด้วยการเติม H2O

          5    5BiO3- + 2Mn2+ + 14H+ 5Bi3+ + 2MnO4- + 7H2O

 

2.2 ในสารละลายเบส

     1. หาเลขออกซิเดชันที่เพิ่มขึ้นของตัวรีดิวซ์ และเลขออกซิเดชันที่ลดลงของตัวออกซิไดซ์

     2. ทำเลขออกซิเดชันที่เพิ่มขึ้น และลดลงให้เท่ากัน โดยเขียนเลขออกซิเดชันที่เพิ่มขึ้นไว้ข้างหน้าตัวออกซิไดซ์ และเลขออกซิเดชันที่ลดลงไว้หน้าตัวรีดิวซ์

                3Zn + 2MnO4- Zn2+ + MnO2

     3. ดุลจำนวนอะตอมของธาตุที่มีการเปลี่ยนแปลงเลขออกซิเดชัน

                3Zn + 2MnO4- 3Zn2+ + 2MnO2

     4. ดุลประจุรวมทางซ้ายและทางขวาของสมการให้เท่ากัน โดยเติม OH-

                3Zn + 2MnO4- 3Zn2+ + 2MnO2 + 8OH-

     5. ดุลจำนวนอะตอมของธาตุออกซิเจนและไฮโดรเจนด้วยการเติม H2O

                3Zn + 2MnO4- + 4H2O 3Zn2+ + 2MnO2 + 8OH-


จงดุลสมการต่อไปนี้โดยวิธีเลขออกซิเดชัน

1.    Mn2+ + PbO2 + H+ MnO4- + Pb2+ + H2O เฉลย
2.    MnO4- + CN- + H2O MnO2 + CNO- + OH-  เฉลย
3.    KClO3 + Na2SnO2 KCl + Na2SnO3 เฉลย
4.    FeSO4 + KMnO4 + H2SO4 Fe2(SO4)3 + MnSO4+ KHSO4 + H2O   เฉลย