วิธีการดุลสมการรีดอกซ์มี 2 วิธี คือ ซึ่งในแต่ละวิธีก็จะแยกย่อยออกเป็นในสารละลายกรดกับในสารละลายเบส
1.1 ในสารละลายกรด 1. หาเลขออกซิเดชันที่เปลี่ยนไปของตัวรีดิวซ์และตัวออกซิไดซ์ BiO3-
+ Mn2+ + H+ Bi
มีเลขออกซิเดชันเปลี่ยนไปจาก +5 เป็น +3 มีเลขออกซิเดชันลดลง แสดงว่าเกิดปฏิกิริยารีดักชันโดยมี
BiO3- เป็นตัวออกซิไดซ์ 2. แยกปฏิกิริยารีดอกซ์ออกเป็นครึ่งปฏิกิริยาออกซิเดชันและครึ่งปฏิกิริยารีดักชัน ครึ่งปฏิกิริยาออกซิเดชัน:
Mn2+ ครึ่งปฏิกิริยารีดักชัน:
BiO3-
2.1 ดุลจำนวนอะตอมของธาตุที่มีการเปลี่ยนแปลงเลขออกซิเดชัน ครึ่งปฏิกิริยาออกซิเดชัน:
Mn2+ ครึ่งปฏิกิริยารีดักชัน:
BiO3-
2.2 ดุลจำนวนประจุของอะตอมที่มีการเปลี่ยนแปลงเลขออกซิเดชันให้เท่ากันโดยการเติมอิเล็กตรอน ครึ่งปฏิกิริยาออกซิเดชัน:
Mn2+ ครึ่งปฏิกิริยารีดักชัน:
BiO3-
+ 2e- 2.3 ดุลอะตอมของ O โดยเติม H2O ครึ่งปฏิกิริยาออกซิเดชัน:
Mn2+ +
4H2O ครึ่งปฏิกิริยารีดักชัน:
BiO3-
+ 2e- 2.4 ดุลอะตอมของ H โดยเติม H+
ครึ่งปฏิกิริยาออกซิเดชัน:
Mn2+ +
4H2O
ครึ่งปฏิกิริยารีดักชัน:
BiO3-
+ 2e- +
6H+ 3. ทำจำนวนอิเล็กตรอนของทั้งสองครึ่งปฏิกิริยาให้เท่ากัน
ครึ่งปฏิกิริยาออกซิเดชัน:
Mn2+ + 4H2O 2Mn2+
+ 8H2O
ครึ่งปฏิกิริยารีดักชัน:
BiO3-
+ 2e- +
6H+ 5BiO3-
+ 10e- +
30H+ 5BiO3-
+ 2Mn2+ + 14H+
1.2 ในสารละลายเบส 1. หาเลขออกซิเดชันที่เปลี่ยนไปของตัวรีดิวซ์และตัวออกซิไดซ์
Zn
+ MnO4- + H2O Zn
มีเลขออกซิเดชันเปลี่ยนไปจาก 0 เป็น +2 มีเลขออกซิเดชันเพิ่มขึ้น แสดงว่าเกิดปฏิกิริยาออกซิเดชันโดยมี
Zn เป็นตัวรีดิวซ์ 2. แยกปฏิกิริยารีดอกซ์ออกเป็นครึ่งปฏิกิริยาออกซิเดชันและครึ่งปฏิกิริยารีดักชัน ครึ่งปฏิกิริยาออกซิเดชัน:
Zn
ครึ่งปฏิกิริยารีดักชัน:
MnO4- 2.1 ดุลจำนวนอะตอมของธาตุที่มีการเปลี่ยนแปลงเลขออกซิเดชัน
ครึ่งปฏิกิริยาออกซิเดชัน:
Zn
ครึ่งปฏิกิริยารีดักชัน: MnO4- 2.2 ดุลจำนวนประจุของอะตอมที่มีการเปลี่ยนแปลงเลขออกซิเดชันให้เท่ากันโดยการเติมอิเล็กตรอน
ครึ่งปฏิกิริยาออกซิเดชัน: Zn
ครึ่งปฏิกิริยารีดักชัน: MnO4-
+ 3e- 2.3 ดุลประจุของครึ่งปฏิกิริยา โดยเติม OH-
ครึ่งปฏิกิริยาออกซิเดชัน: Zn
ครึ่งปฏิกิริยารีดักชัน: MnO4-
+ 3e- 2.4 ดุลอะตอมของ H และ O โดยเติม H2O
ครึ่งปฏิกิริยาออกซิเดชัน: Zn
ครึ่งปฏิกิริยารีดักชัน: MnO4-
+ 3e- +
2H2O 3. ทำจำนวนอิเล็กตรอนของทั้งสองครึ่งปฏิกิริยาให้เท่ากัน
ครึ่งปฏิกิริยาออกซิเดชัน: Zn
3Zn
ครึ่งปฏิกิริยารีดักชัน: MnO4-
+ 3e- +
2H2O 2MnO4-
+ 6e- +
4H2O 3Zn
+ 2MnO4- + 4H2O
จงดุลสมการต่อไปนี้โดยวิธีไอออน-อิเล็กตรอน
|