น้องๆ รู้หรือไม่ว่า
"ทำไมร่างกายของสิ่งมีชีวิตต้องการเอนไซม์ ?"  



           จากที่กล่าวในข้างต้นแล้วว่า "เอนไซม์เป็นตัวเร่งปฏิกิริยาเคมีในร่างกายของ
สิ่งมีชีวิต" คือ ทำให้เกิดปฏิกิริยาได้เร็วขึ้น อาจจะกล่าวได้เลยว่า ทุกกระบวนการที่
เกี่ยวข้องกับการดำรงชีวิตจะขึ้นกับการทำงานของเอนไซม์ หรือถ้าไม่มีเอนไซม์สิ่งมีชีวิตก็คงจะจบชีวิตลงทันที เนื่องจากปฏิกิริยาเคมีในร่างกายคงจะเกิดช้ามาก จนทำให้ไม่สามารถดำรงชีวิตอยู่ได้นั่นเอง

            เอนไซม์จะเข้าจับกับซับสเตรตและเข้าร่วมทำปฏิกิริยา ทำให้ปฏิกิริยานั้นๆ เกิดเป็นขั้นตอน
ย่อยๆ หลายๆ ขั้นตอน แต่จะไม่เปลี่ยนแปลงค่าคงที่สมดุลของปฏิกิริยาหรือค่าผลต่างของพลังงาน
อิสระระหว่างจุดเริ่มต้นและจุดสุดท้ายของปฏิกิริยา

           ตัวอย่างเช่น น้ำตาล (C6H12O6) บวกกับออกซิเจน (O2) จะได้พลังงาน น้ำ (H2O) และ
คาร์บอนไดออกไซด์ (CO2) ออกมา นี่คือสมการที่เรียกว่าการเผาไหม้น้ำตาล สมมติว่าเราเผาน้ำตาล
เพื่อให้ได้พลังงาน พลังงานที่ได้นี้จะสูงมาก และเป็นปฏิกิริยาที่เกิดขึ้นเป็นปฏิกิริยาเพียงขั้นตอนเดียว
แต่พลังงานนี้ก็เท่ากับพลังงานที่ร่างกายของเราได้รับจากน้ำตาล เมื่อเซลล์ในร่างกายได้รับน้ำตาล
ร่างกายของเราต้องเผาไหม้น้ำตาลนั้น เพื่อให้ได้พลังงานออกมาผ่านกระบวนการหายใจระดับเซลล์
ซึ่งเป็นปฏิกิริยาที่เกิดขึ้นหลายขั้นตอน แล้วทำไมร่างกายเราไม่ถูกเผาไหม้จนตายไปล่ะ? ถ้าการเผา
ไหม้นี้ให้พลังงานที่เท่ากัน คำตอบก็คือ เอนไซม์นั่นเองที่เป็นส่วนสำคัญ เพราะเอนไซม์ได้แบ่ง
ปฏิกิริยาเผาไหม้น้ำตาลในเซลล์ของสิ่งมีชีวิต ออกเป็นขั้นตอนย่อยๆ มากมาย ทำให้น้ำตาลค่อยๆ
ปล่อยพลังงานออกมา ร่างกายของเราจึงไม่เป็นอันตราย


 
เอนไซม์เร่งปฏิกิริยาได้อย่างไร  

น้องๆ อาจสงสัยว่าเอนไซม์เร่งปฏิกิริยาได้อย่างไร ?
ทำไมจึงทำให้ปฏิกิริยามีอัตราเร็วขึ้นถึง ล้านถึงล้าน-ล้านเท่า (106-1012 )
พี่จะแสดงให้เห็นในภาพจำลองการทำงานของการเร่งปฏิกิริยาของเอนไซม์






ถ้าจะพูดอธิบายให้เห็นภาพได้ชัดเจนขึ้น หนูดีขอเปรียบเทียบอย่างนี้นะคะ

         ให้ซับสเตรตเป็นผู้หญิงและผู้ชายที่อยู่คนละหมู่บ้านกัน แล้วเอนไซม์คือแม่สื่อ การเกิดปฏิกิริยาคือการที่หญิงและชายได้มาพบเจอกัน และการเกิดผลิตภัณฑ์ คือการที่ได้รู้จักกัน
         การที่ผู้หญิงและผู้ชายจะพบกันเพื่อทำความรู้จักกัน มีโอกาสและความเป็นไปได้น้อย เนื่องจากแรงจูงใจ แรงกระตุ้นมีน้อย และระยะทางอาจไกลกัน แต่ถ้ามีแม่สื่อแม่ชักมาช่วย ก็จะพบเจอกันง่ายขึ้น ทำให้ได้รู้จักกันได้ง่ายขึ้นนั่นเอง

 





หนูดีรู้จักเปรียบเทียบให้เห็นภาพนะครับ

เมื่อน้องๆรู้จักคำว่า เอนไซม์ และรู้ความสำคัญของมันแล้ว
ต่อไป เรามาเรียนรู้เรื่อง "ความรู้ทั่วไปเรื่องเอนไซม์" กันนะ