ในการบรรยายเรื่องการเคลื่อนที่ของวัตถุนั้น สิ่งแรกที่ต้องบอกได้คือ ต้องบอกได้ว่าวัตถุอยู่ที่ไหน ถ้าเป็นกรณีง่ายที่สุดคือ วัตถุมีการเคลื่อนที่ในหนึ่งมิติ ซึ่งก็คือการเคลื่อนที่ในแนวเดียว เช่น รถวิ่งไปตามถนนตรงที่ไม่มีทางแยกเลย หรือ มดเดินตามเส้นลวดตรง หรือ การปาวัตถุขึ้นในแนวดิ่งและตกลงมาในแนวเดิม หรือ การเข็นของขึ้นลงพื้นเอียง ตำแหน่งของวัตถุในการเคลื่อนที่เหล่านี้สามารถบรรยาย ได้ด้วยตัวแปรเพียงตัวเดียว โดยอาจจะเป็น x หรือ y หรือ θ ก็ได้ ความจริงแล้วการเคลื่อนที่ส่วนใหญ่ที่เรียนในตอนแรก จะเป็นการเคลื่อนที่ในหนึ่งมิติทั้งนั้น และเราก็จะบอกว่าที่เวลาต่างๆ นั้น ตัวแปร x มีค่าเป็นอย่างไร



แต่ถ้าเป็นการเคลื่อนที่ที่มีความซับซ้อนมากขึ้น เช่น นกที่บินในอากาศ ปลาว่ายน้ำ ลูกเทนนิสที่ถูกตีข้ามตาข่าย เราจะพบว่า ไม่สามารถที่จะบรรยายตำแหน่งของวัตถุ ได้ด้วยตัวแปร เพียงตัวเดียว แต่การบอกตำแหน่งของวัตถุจะต้องใช้ตัวแปรสองหรือสามตัว แล้วแต่ว่าวัตถุนั้นมีการเคลื่อนที่ในสองมิติหรือสามมิติ ในกรณีทั่วไปที่วัตถุมีการเคลื่อนที่ในสามมิติซึ่งมีทั้งตำแหน่งในแนวแกน x แกน y และแกน z นั้น นักฟิสิกส์นิยมบอกตำแหน่งของวัตถุด้วย เวกเตอร์บอกตำแหน่ง (position vector, ) โดยที่

(1-1)

ตัวแปร นี้ก็จะขึ้นกับเวลา และมักเขียนในรูป เช่น ที่เวลา วัตถุอยู่ที่ตำแหน่ง เป็นต้น

ในการเคลื่อนที่นั้นวัตถุจะมีการเปลี่ยนตำแหน่ง การเปลี่ยนตำแหน่งของวัตถุเรียกว่า การกระจัด (displacement ) การกระจัดในหนึ่งมิติจะเขียนแทนด้วย Δx โดยที่

(1-2)

หรือจำง่ายๆ เหมือนกับ Δทั่วๆไป ที่เป็น หรือถ้าเป็นการกระจัดในสามมิติจะแทนด้วย โดยที่

(1-3)

นอกจากการบอกตำแหน่งและการกระจัดแล้ว ยังมีปริมาณทางฟิสิกส์อีกอันหนึ่งคือ ระยะทาง (distance) ซึ่งก็คือความยาวที่วัดไปตามเส้นทาง เช่น ในการนั่งรถ taxi เราจะเสียเงินตามระยะทาง หรือ ถ้าเราวิ่งออกกำลังกายรอบสนามฟุตบอลไป 10 รอบ เราก็จะพูดถึงระยะทางที่เราวิ่งได้ เช่น รอบละ 400 เมตร สิบรอบก็เป็น 4 กิโลเมตร เราจะไม่สนใจเรื่องการกระจัด เพราะเมื่อวิ่งครบสิบรอบแล้วกลับมายังที่เดิม การกระจัดจะเป็นศูนย์ เพราะตำแหน่งเริ่มต้นและตำแหน่งสุดท้ายเป็นตำแหน่งเดียวกัน

ข้อสังเกตประการหนึ่งเกี่ยวกับการบอกตำแหน่งในหนึ่งมิติคือ หลายคนมักจะคิดว่า แบบที่ไม่มีลูกศรอยู่ข้างบนนั้น เป็นสเกลาร์ ความจริงแล้ว การบอกตำแหน่งในหนึ่งมิติ ก็มีทิศทางด้วย เช่น ถ้านึกถึงเส้นจำนวน แบบที่เรียนในวิชาคณิตศาสตร์ ตำแหน่งที่ห่างจากจุดกำเนิดไปห้าหน่วยนั้น อาจจะอยู่ทางขวาหรือทางซ้ายก็ได้ ดังนั้น ถ้าเราต้องการจะบอกว่า วัตถุอยู่ที่ตำแหน่งห้าหน่วยไปทางขวาของจุดกำเนิด เราก็ต้องบอกว่า “ห้าหน่วยทางขวา” หรือจะบอกว่า “+5” ก็ได้ นั่นคือเครื่องหมายบวก เป็นที่ตกลงกัน (เกือบทั่วไป) ว่าไปทางขวา ส่วนถ้าไปทางซ้าย เจ็ดหน่วย เราก็บอกว่า “เจ็ดหน่วยทางซ้าย” หรือจะบอกว่า “-7” ก็ได้ เครื่องหมายลบ แสดงถึงทิศทาง ว่าไปทางซ้าย และการเขียนตัวแปรบอกตำแหน่ง แม้ว่าจะเป็นในหนึ่งมิติก็ควรจะเขียนเป็น

หลายคนเวลาที่เข้าใจอะไรแล้ว ก็จะเขียนน้อยลง ดังนั้น เราจะพบว่า “+5” ก็จะเหลือเพียง “5” หรือ ก็จะเหลือเพียง x ซึ่งทำให้สับสนได้ง่าย