ต่อมใต้สมองหรือต่อมพิทูอิทารี หรือไฮโปไฟซีส (pituitary หรือ hypophysis)
รูปร่างค่อนข้างกลมคล้ายถั่ว (bean-shaped) ขนาดประมาณ 1.2 x 1.5 เซนติเมตร ในผู้ใหญ่หนักประมาณ 0.4-0.6 กรัม ตั้งอยู่ในแอ่งเรียกว่าเซลลา เทอร์ซิกา (sella turcica) ของกระดูกสฟีนอยด์ (sphenoid) โดยอยู่ใต้ส่วนไฮโพทาลามัส มีส่วนติดต่อกับไฮโพทาลามัส เป็นก้านยาว ซึ่งถ้าเป็นภาพสามมิติจะมีรูปร่างเป็นกรวยเรียกว่าก้านต่อมใต้สมองหรืออินฟันดิบูลัม (infundibulum)


กายวิภาคศาสตร์ของต่อมใต้สมอง