ขอยกตัวอย่าง โครงงาน "ฉนวนกันความร้อนจากเส้นใยมะพร้าว" ของนักเรียนโรงเรียนแห่งหนึ่ง มาให้ได้เรียนรู้กัน

นักเรียนมีแนวคิดเอาเส้นใยมะพร้าวมาทำเป็นฉนวนกันความร้อนตามชื่อเรื่อง และมีการทดสอบโดยมีการทดลองเปรียบเทียบ (อันนี้ขอชม เพราะเห็นหลายโครงงานที่มักจะลืมทดลองเปรียบเทียบ control) โดยสร้างบ้านจำลองสองหลัง หลังแรกปิดด้วยหลังคาที่มีฉนวนเส้นใยมะพร้าว หลังที่สองปิดด้วยหลังคาธรรมดาไม่มีฉนวน แล้วเอาไปตั้งตากแดด ใส่เทอร์โมมิเตอร์ แล้วบันทึกอุณภูมิทุกหนึ่งชั่วโมง ตั้งแต่ 8.00-17.00 น.

เมื่อได้ข้อมูล เด็กก็เอามา plot กราฟเส้น เห็นได้ชัดว่าบ้านที่มีฉนวนมีอุณหภูมิต่ำกว่าบ้านที่ไม่มีฉนวน ซึ่งนำมาสู่ข้อสรุปว่าฉนวนเส้นใยมะพร้าวป้องกันความร้อนได้

อยากชวนครูมองจุดที่เป็นข้อสรุปให้ดี และคิดต่ออีกนิดว่าจากข้อเสนอแนะที่จะมาจากข้อสรุปนี้คืออะไร หลายคนอาจตอบโดยไม่ทันคิดว่า...ก็มุงหลังคาโดยใช้ฉนวนที่ทำจากใยมะพร้าว เมื่อบ้านเย็นลง เราก็ไม่ต้องเปิดพัดลม ไม่ต้องเปิดแอร์ ทำให้ประหยัดไฟ

อย่าเพิ่งด่วนสรุป สิ่งที่อยากให้ชวนคิด คือความเป็นไปได้ในการใช้งานจริง ต้องคำนึงถึงอะไรอีกบ้าง 
- ใยมะพร้าวติดไฟง่าย?
- ปลวก?
- ความคงทน?
- เมื่อเทียบกับฉนวนปกติแล้ว สรุปว่าเส้นใยมะพร้าวดีกว่าจริงหรือ?

หากครูใช้คำถามกระตุ้นให้นักเรียนคิดในประเด็นพวกนี้ เด็กก็จะได้เรียนรู้อีกมาก

(ผู้เขียนบทความ: ผศ.ดร.ปิยะฉัตร จิตต์ธรรม)