ปัจจุบันงานสื่อโสตทัศน์ (Audiovisual work) มีหลากหลายรูปแบบ อาจมีทั้งองค์ประกอบภาพและเสียง (เช่น YouTube, Streaming VDOs, Webinar) องค์ประกอบเสียงเท่านั้น (เช่น เพลง บันทึกเสียง Recording) หรือองค์ประกอบภาพเท่านั้น (เช่น Infographic, ภาพถ่าย, งานศิลปะ, PowerPoint Slides หรือ Lecture notes) ซึ่งสื่อโสตทัศน์เป็นเครื่องมือที่มีประสิทธิภาพที่ทำให้เนื้อหาที่เป็นนามธรรมหรือซับซ้อนเข้าใจได้ง่ายขึ้น สามารถสื่อสารผลงานไปยังกลุ่มเป้าหมายทั้งในและนอกวงวิชาการได้เป็นวงกว้าง เกิดความรับรู้และเข้าใจในทิศทางเดียวกันได้
ทว่า หากผู้วิจัย นักเรียน นักศึกษา ที่สืบค้นข้อมูลจากแหล่งต่าง ๆ และต้องการใช้เนื้อหาสาระสำคัญจากสื่อโสตทัศน์นั้น เช่น ข้อมูลจากอินโฟกราฟิก หรือ ข้อมูลจากยูทูป ซึ่งผู้เขียนอาจนำข้อมูลมาใช้เพื่อประกอบเป็นหลักฐานสนับสนุนงานเขียน เพื่อเป็นประเด็นตัวอย่างศึกษา เพื่อการวิเคราะห์เชิงลึก หรืออาจหยิบยกมาเพื่อเป็นประเด็นในการโต้แย้ง ดังนั้น เมื่อมีการนำข้อมูลเหล่านี้มาใช้ แน่นอนว่าผู้เขียนต้องเขียนอ้างอิงแหล่งที่มาให้ชัดเจนและถูกต้องตามรูปแบบการเขียนเชิงวิชาการที่เป็นที่ยอมรับในระดับสากล การเขียนอ้างอิงที่ถูกต้องถือเป็นส่วนหนึ่งที่แสดงถึงคุณภาพงานเขียนด้วย
รูปแบบของการอ้างอิงสื่อโสตทัศน์ ต้องพิจารณาว่าผลงานนั้นเป็นผลงานชิ้นเดียว (เช่น ภาพยนตร์ ซีรีส์ทีวีทั้งเรื่อง Podcast Webinar อัลบั้มเพลง งานศิลปะ VDO YouTube) หรือหยิบยกมาเฉพาะส่วนหนึ่งของผลงาน เช่น ตอนหนึ่งของซีรีส์ทีวี (Episode) ตอนหนึ่งของพอดคาสต์ เพลงบางเพลงจากทั้งอัลบั้ม เป็นต้น ผู้สร้างหรือผู้ประพันธ์ผลงานสื่อโสตทัศน์ (Author of the Audiovisual work) จะถูกใช้ในการเขียนอ้างอิงและ Author จะมีความแตกต่างกันตามประเภทของสื่อ ดังนี้
|
ประเภทสื่อ (Media type) |
ผู้ประพันธ์ (Author) |
|
ภาพยนตร์ (Film) |
ผู้กำกับภาพยนตร์ (Director) |
|
ซีรีส์โทรทัศน์ (TV series) |
ผู้อำนวยการบริหารการผลิต (Executive Producer หรือ EP) |
|
ตอนของซีรีส์โทรทัศน์ (TV series episode) |
ผู้เขียนและผู้ประพันธ์ของซีรี่ส์ตอนนั้น (Writer and director of episode) |
|
พอดแคสต์ (Podcast) |
ผู้จัดรายการพอดแคสต์ (Host) หรือ ผู้อำนวยการบริหารการผลิต (executive producer) |
|
ตอนของพอดแคสต์ (Podcast episode) |
ผู้จัดรายการพอดแคสต์ของตอนนั้น (Host of episode) |
|
การสัมมนาหรือการประชุมออนไลน์ (Webinar) |
ผู้บรรยาย (Instructor) |
|
อัลบั้ม Classical music album หรือเพลงในอัลบั้ม |
ผู้ประพันธ์ดนตรี (Composer) |
|
อัลบั้ม Modern music album หรือเพลงในอัลบั้ม |
ศิลปินผู้สร้างและบันทึกงานทางดนตรี (Recording artist) |
|
งานศิลปะ (Artwork) |
ศิลปิน (Artist) |
|
การถ่ายทอดสดภาพและเสียงทางออนไลน์ (Online streaming video) |
บุคคลหรือกลุ่มบุคคลที่ทำหน้าที่ถ่ายโอนข้อมูลวิดีโอ (Person or group who uploaded the video) |
|
ภาพถ่าย (Photograph) |
ช่างภาพ (Photographer) |
โครงสร้างของการเขียนอ้างอิงสื่อโสตทัศน์ (Construct references for audiovisual media) เป็นดังนี้
|
ผู้แต่ง (Author) |
วันที่ (Date) |
ชื่อเรื่อง (Title) |
แหล่งที่มา (Source) |
|
|
สำนักพิมพ์/ผู้ผลิต (Publisher) |
URL |
|||
|
Director, D. D. (Director). Producer, P. P. (Executive Producer). Host, H. H. (Host). Artist, A. A. Uploader, U. U. |
(2020). (1989-present). (2013-2019). (2019, July 21). |
Title of work [Description]. |
Production Company. Label. Museum Name, Museum Location. Department Name, University Name. |
|
การอ้างอิงหนัง Film หรือ Video
- ชื่อเรื่องให้ใช้ตัวเอียง
- หากรายการอ้างอิงยาวหลายบรรทัด บรรทัดที่ 2 เป็นต้นไป ให้ย่อหน้าเข้าไป
ตัวอย่างที่ 1
Forman, M. (Director). (1975). One flew over the cuckoo's nest [Film]. United Artists.
ตัวอย่างที่ 2
Fosha, D. (Guest Expert), & Levenson, H. (Host). (2017). Accelerated experiential dynamicpsychotherapy (AEDP)
supervision [Film, educational DVD]. American Psychological Association. https://www.apa.org/pubs/videos/4310958.aspx
ตัวอย่างที่ 3
Jackson, P. (Director). (2001). The lord of the rings: The fellowship of the ring [Film; four-discspecial
extended ed. on DVD]. WingNut Films; The Saul Zaentz Company.
การนำตัวอย่างที่ 1 - 3 ไปเขียนอ้างอิงท้ายข้อความ
การอ้างอิงท้ายข้อความ (Parenthetical citations): (Forman, 1975; Fosha & Levenson, 2017; Jackson, 2001)
การอ้างอิงแบบบรรยาย (Narrative citations): Forman (1975), Fosha and Levenson (2017), and Jackson (2001)
การอ้างอิง YouTube และ Streaming Video (How to Cite a YouTube & Streaming Video)
- ชื่อผู้อัพโหลดคลิปวิดิโอถือว่าเป็น Author ที่จะถูกใช้อ้างอิง ที่ใช้ชื่อผู้อัพโหลดเป็นชื่อผู้แต่งในรายการอ้างอิงเพราะว่าจะสามารถติดตามแหล่งข้อมูลนี้ได้ (Retrievability)*ถึงแม้ว่าจะไม่ใช่ผู้สร้างผลงานก็ตามก็ต้องใช้ผู้อัพโหลดในการเขียนอ้างอิง (ถ้าต้องการใส่ชื่อผู้สร้างให้ใส่ในคลิปไว้เลย)*
- แต่ถ้าหากชื่อผู้อัพโหลดคลิป มี Username ให้ใส่ Username ไว้ในวงเล็บสี่เหลี่ยม เช่น Fogarty, M. [Grammar Girl].
- ชื่อเรื่องให้ใช้ตัวเอียง
- หากรายการอ้างอิงยาวหลายบรรทัด บรรทัดที่ 2 เป็นต้นไป ให้ย่อหน้าเข้าไป
- ตัวอย่างเช่น
Cutts, S. (2017, November 24). Happiness [Video]. Vimeo. https://vimeo.com/244405542
Fogarty, M. [Grammar Girl]. (2016, September 30). How to diagram a sentence (absolute
basics) [Video]. YouTube. https://youtu.be/deiEY5Yq1ql
University of Oxford. (2018, December 6). How do geckos walk on water? [Video].
YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=qm1xGfOZJc8
Parenthetical citations: (Cutts, 2017; Fogarty, 2016; University of Oxford, 2018)
Narrative citations: Cutts (2017), Fogarty (2016), and University of Oxford (2018)
การอ้างอิงอินโฟกราฟิก (How to Cite an Infographics)
- เป็นการอ้างอิงข้อมูลที่มาจาก infographic นั้น เท่านั้น (ไม่ใช่การนำ infographic ผู้อื่นไปทำซ้ำหรือผลิตเพิ่ม ซึ่งถือเป็นคนละเรื่องกัน)
- ชื่อเรื่องให้ใช้ตัวเอียง
- หากรายการอ้างอิงยาวหลายบรรทัด บรรทัดที่ 2 เป็นต้นไป ให้ย่อหน้าเข้าไป
- ตัวอย่างเช่น
Rossman, J., & Palmer, R. (2015). Sorting through our space junk [Infographic]. World Science Festival,
https://www.worldsciencefestival.com/2015/11/space-junk-infographic/
Parenthetical citation: (Rossman & Palmer, 2015)
Narrative citation: Rossman and Palmer (2015)
____________________________________________________________________________________________________
แหล่งอ้างอิง
American Psychological Association. (2020). Publication manual of the American Psychological Association (7th ed.).
https://doi.org/10.1037/0000165-000
