จุลสารนวัตกรรม ฉบับที่ 71 – ศึกษาปริทัศน์ เรื่อง ประโยชน์ของ AI กับการบูรณาการใช้ร่วมกับแนวคิดทางพุทธศาสนา

        ใบทความเรื่องนี้ ผู้เขียนได้ระบุถึงที่มาที่ไปของ AI อย่างย่อ ๆ เพื่อนำมาประยุกต์ใช้กับแนวคิดทางศาสนา โดยเฉพาะพุทธศาสนา ซึ่งเป็นศาสนาที่คนส่วนใหญ่ในสังคมไทยเคารพนับถือดังนี้ คำว่า ปัญญาประดิษฐ์ เริ่มมีการใช้ในปี 1956 แต่ได้รับความนิยมยิ่งขึ้นในปัจจุบัน เนื่องด้วยปริมาณข้อมูลที่เพิ่มขึ้น การวิจัยเกี่ยวกับ AI ในยุคต้นปี 1950 จะเป็นการค้นคว้าเกี่ยวกับวิธีการแก้ปัญหาและรูปแบบสัญลักษณ์ ต่อมาในยุคปี 1960 กระทรวงกลาโหมของสหรัฐฯ ได้ให้ความสนใจเกี่ยวกับ AI และเริ่มต้นฝึกฝนคอมพิวเตอร์ เพื่อเลียนแบบกระบวนการความคิดเป็นเหตุเป็นผลของมนุษย์ (www.sas.com, ปัญญาประดิษฐ์คืออะไรและสำคัญอย่างไร, สืบค้นจาก https://www.sas.com/th_th/insights/analytics/what-is-artificial-intelligence.html, วันที่เข้าถึงข้อมูล 2 กันยายน 2566)
AI คืออะไร
        มีการนำเสนอถึงความหมายของ AI ไว้อย่างน่าสนใจดังนี้ AI (Artificial intelligence) คือ เทคโนโลยีที่สามารถประมวลผลข้อมูลอย่างรวดเร็วและมีประสิทธิภาพสูง โดยใช้กระบวนการเรียนรู้จากข้อมูล (Machine Learning) เพื่อสร้างโมเดลที่สามารถทำนายผลลัพธ์จากข้อมูลต้นฉบับได้อย่างแม่นยำ โดยใช้วิธีการประมวลผลทางคณิตศาสตร์ และสถิติเพื่อหาความสัมพันธ์ระหว่างข้อมูล (www.mandalasystem.com, Artificial intelligence (AI) คืออะไร? เครื่องมือไหนบ้างที่ใช้, สืบค้นจาก https://www.mandalasystem.com/blog/th/297/What-is-artificial-intelligence-AI, วันที่เข้าถึงข้อมูล 2 กันยายน 2566)
การใช้งาน AI มีจุดประสงค์อย่างไร
        สำหรับจุดประสงค์ของการใช้ AI นั้น มีการให้รายละเอียดไว้ดังนี้ ช่วยให้มนุษย์สามารถตัดสินใจสิ่งที่ซับซ้อนได้ง่ายขึ้น ด้วยข้อมูลที่มาจากการสกัดของ AI สามารถช่วยให้มนุษย์เข้าใจได้ง่ายมากยิ่งขึ้น และที่สำคัญสามารถช่วยให้มนุษย์ทำงานลดน้อยลง รวมถึงงานไหนที่เสี่ยงต่อความอันตรายต่อชีวิตของมนุษย์ เช่น การก่อสร้างตึก หรือ การทดลองทางวิทยาศาสตร์ ของมนุษย์ AI สามารถช่วยเหลือได้ ในปี 2023 มนุษย์ทั่วโลกได้หันมาใช้ AI มากยิ่งขึ้นเนื่องจาก AI สามารถลดความเลื่อมล่ำในการเข้าถึงข้อมูลความรู้ได้ และช่วยประหยัดเวลาให้มนุษย์มีเวลาในการทำงานอย่างอื่นมากขึ้น ซึ่งการที่นำเทคโนโลยีมาใช้ในเชิงพาณิชย์นี้ ก็อาจต้องมีการพัฒนา วิจัย เพื่อให้สอดคล้องกับงานที่มนุษย์เลือกให้ AI ทำ (www.mandalasystem.com, Artificial intelligence (AI) คืออะไร? เครื่องมือไหนบ้างที่ใช้, สืบค้นจาก https://www.mandalasystem.com/blog/th/297/What-is-artificial-intelligence-AI, วันที่เข้าถึงข้อมูล 2 กันยายน 2566)
การใช้งาน AI มีประโยชน์อย่างไร
        เป็นที่กล่าวขานกันว่าประโยชน์ของ AI นั้นมีอย่างมากมายมหาศาล เรียกว่าไม่สามารถที่จะบอกว่ามีอยู่เท่านั้นเท่านี้ได้แล้วสรุปไปเลย ด้วยว่าการพัฒนา AI นั้นมีอยู่อย่างต่อเนื่องไม่ขาดสาย ดังนั้น เมื่อกล่าวถึง AI จึงไม่ควรรีบด่วนสรุป แต่สำหรับในที่นี้ ผู้เขียนขอแสดงอย่างย่อ ๆ เกี่ยวกับประโยชน์ที่เกิดขึ้นจากการใช้งาน AI ตามที่มีท่านผู้รู้นำเสนอไว้ดังนี้ ข้อดีของ AI (Artificial Intelligent) ประกอบด้วย 1. แก้ปัญหาที่ซับซ้อน 2. ทำงานได้ตลอด 24 ชั่วโมง 3. ลดความผิดพลาดของมนุษย์ 4. เพิ่มประสิทธิภาพการทำงาน 5. เก่งกับข้อมูลขนาดใหญ่ 6. ทำซ้ำอัตโนมัติ 7. ตัดสินใจผ่านข้อมูล 8. เรียนรู้ได้รวดเร็ว 9. ทำงานในสถานการณ์เสี่ยง ๆ ได้ และ 10. เก่งกว่ามนุษย์ในหลาย ๆ ด้าน ส่วนข้อเสียของ AI (Artificial Intelligent) ได้แก่ 1. ต้นทุนการสร้างสูง 2. ยังขาดความโปร่งใส 3. เพิ่มอัตราการว่างงาน 4. อาจเป็นภัยคุกคามต่อมนุษย์ได้ 5. ข้อมูลสำคัญอาจรั่วไหล 6. ขาดความคิดสร้างสรรค์ 7. นำไปสู่การเลือกปฏิบัติได้ 8. สร้างความขี้เกียจให้มนุษย์ 9. ส่วนมากบริษัทใหญ่เป็นเจ้าของ และ 10. มีผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม
แนวคิดหลักทางพุทธศาสนาคืออะไร
        ในพุทธศาสนามีแนวคิดหลัก ๆ ที่ใช้กันอยู่เป็นสำคัญอยู่ 3 อย่าง ได้แก่ เรื่องการพัฒนาความเป็นระเบียบเรียบทางกายและใจของแต่ละคน เรียกว่า ศีล เรื่องการฝึกฝนพัฒนาจิตใจให้เกิดความมั่นคง ไม่หวั่นไหวในอะไรง่าย ๆ ที่เข้ามากระทบอารมณ์ เรียกว่า สมาธิ และเรื่องการแสวงหาหรือศึกษาค้นคว้าเพื่อความรู้ความเข้าใจในด้านชีวิต สังคม และโลก เร่ียกว่า ปัญญา ดังนั้น เมื่อกล่าวถึงแนวคิดหลักในพุทธศาสนาถึงแม้จะมีมากมายถึง 84,000 พระธรรมขันธ์ แต่ก็รวม ๆ ลงในศีล สมาธิ และปัญญา ที่ผู้เขียนนำเสนอมาแล้วนี้
บทวิเคราะห์และสรุป
          จากที่กล่าวทั้งหมด จะเห็นได้ว่า ปัญญาประดิษฐ์ (AI) นั้นมีการพัฒนาอยู่ตลอดเวลา เรียกว่าไม่หยุดพัฒนาตนเองอย่างมีเงื่อนไขร่วมกับสิ่งอื่น ๆ อย่างต่อเนื่อง เช่น มนุษย์ดำเนินการพัฒนาข้อมูลและเครื่องมือของ AI ต่าง ๆ ดังนั้น หากจะนำ AI มาช่วยบูรณาการใช้กับแนวคิดหลักทางพุทธศาสนา ผู้เขียนมองว่าสามารถใช้หลักศีล สมาธิ และปัญญา มาวิเคราะห์และสรุปร่วมกับข้อดีและข้อเสียของ AI ได้ดังนี้

        จากตารางนี้ด้านบนนี้ สรุปได้ว่า แนวคิดทางพุทธศาสนาด้านศีล สมาธิ และปัญญากับ AI นำนั้นสามารถนำมาบูรณาการใช้ร่วมกันเพื่อส่งเสริมและแก้ไขประเด็นที่จะเกิดขึ้นจากการดำเนินการได้ กล่าวคือเมื่อนำหลักศีลเป็นต้นมาเชื่อมโยงกับดำเนินการแล้ว ย่อมทำให้เกิดข้อดีต่าง ๆ ได้ เช่น ลดความผิดพลาดของมนุษย์หรือเพิ่มประสิทธิภาพการทำงาน และช่วยทำให้ป้องกันข้อเสียที่จะเกิดขึ้นได้เช่นเดียวกัน เช่น ป้องกันการขาดความโปร่งใสหรือการเป็นภัยคุกคามต่อมนุษย์ได้ ดังนั้น ในที่นี้ จึงมั่นใจได้เลยว่า หากได้มีการบูรณาการร่วมกันระหว่างการใช้ประโยชน์จาก AI อย่างมีความรู้เท่าทันและการมีความรู้ในแนวคิดทางพุทธศาสนาย่อมทำให้เกิดความพัฒนาร่วมกันระหว่างปัจเจกบุคคลและสังคมโดยรวมได้แน่นอน เพราะเป็นการส่งเสริมและป้องกันในทุก ๆ ด้านแล้วนั่นเอง

บรรณานุกรม
www.mandalasystem.com. Artificial intelligence (AI) คืออะไร เครื่องมือไหนบ้างที่ใช้.
        สืบค้นจาก https://www.mandalasystem.com/blog/th/297/What-is-artificial-intelligence-AI. วันที่เข้าถึงข้อมูล 2 กันยายน 2566.
www.sas.com. ปัญญาประดิษฐ์คืออะไรและสำคัญอย่างไร.
        สืบค้นจาก https://www.sas.com/th_th/insights/analytics/what-is-artificial-intelligence.html. วันที่เข้าถึงข้อมูล 2 กันยายน 2566.