การสื่อสารวิทยาศาสตร์คืออะไร??ทุกคนอาจจะมีคำถามนี้ผุดขึ้นในห้วงความคิด ซึ่งเป็นเรื่องที่ไม่ได้แปลกประหลาดแต่อย่างไรค่ะ เพราะในอดีตการสื่อสารวิทยาศาสตร์ในประเทศไทย ยังไม่ค่อยจะมีใครรู้จัก เพิ่งจะเริ่มมีการตื่นตัวเมื่อไม่กี่ปีมานี่เองค่ะ ดังจะเห็นได้จากมีการจัดงาน FAMELAB ซึ่งเป็นจัดการแข่งขันสื่อสารวิทยาศาสตร์ระดับประเทศ ที่มีมาตั้งแต่ปี 2016 ซึ่งในปี 2019 นี้ เป็นปีที่มีการจัด FAMELAB เป็นครั้งที่ 4 และเพิ่งได้ FAMELABER คนที่ 4 ไปเมื่อเดือนพฤษภาคมที่ผ่านมาค่ะ เวทีนี้เปิดโอกาสให้ผู้ที่มีความสนใจในการสื่อสารวิทยาศาสตร์ มาสมัครเข้าแข่งขัน1 โดยผู้ที่ผ่านการคัดเลือกรอบแรกจนเข้ามาได้ถึงรอบสุดท้าย ก็จะได้เข้าร่วม masterclass workshop ซึ่งมีผู้เชี่ยวชาญด้านการสื่อสารวิทยาศาสตร์จากต่างประเทศ มาถ่ายทอดเทคนิค วิธีการในการสื่อสารข้อมูลวิทยาศาสตร์ ซึ่งมีความซับซ้อน มีศัพท์เทคนิคมากมาย ให้อยู่ในรูปของเรื่องราวที่บุคคลทั่วไปสามารถเข้าใจได้ให้กับผู้เข้ารอบสุดท้ายด้วยค่ะ โดยงาน FAMELAB นี้มีกัปตันเฌอ หรือน้องเฌอปราง อารีย์กุล ลีดเดอร์แห่ง bnk48 มาเป็น FAMELAB Ambassador ปีนี้เป็นปีที่ 2 ติดต่อกันอีกด้วยค่ะ2
แล้วสื่อสารวิทยาศาสตร์นี่มันสำคัญอย่างไรหล่ะ ?? ทำไมวิทยาศาสตร์ต้องถูกนำมาสื่อสาร ?? ทำไมถึงกับจะต้องมาแข่งขันกันเป็นเรื่องเป็นราว กัปตันเฌอยังต้องมาร่วมงาน ??…มันก็ต้องมีสิคะ…ความสำคัญประการแรกก็คือ เพราะวิทยาศาสตร์ก็เป็นสิ่งที่อยู่รอบๆตัวเรานั่นแหละค่ะ ฝนตก ฟ้าร้อง เหล่านี้ก็เป็นปรากฏการณ์ทางวิทยาศาสตร์ หรือท้องเสีย ปวดหัว เป็นไข้ ไมเกรน เหล่านี้ก็เป็นกลไกทางวิทยาศาสตร์ที่เกิดขึ้นในร่างกายของเรานั่นเอง …แล้วยังงัยหล่ะ เป็นปรากฏการณ์ เป็นกลไกแล้วยังงัยต่อ…ก็แล้วถ้าเราเข้าใจปรากฏการณ์ หรือกลไกเหล่านั้น เราก็จะทราบวิธีที่ถูกต้อง…ขีดเส้นใต้คำว่า”ที่ถูกต้อง” ในการที่จะอยู่ร่วมกับธรรมชาติ ในการปกป้องตัวเองจากปรากฏการณ์ธรรมชาติ ในการปฏิบัติตนยามเกิดอาการไม่พึงประสงค์กับร่างกายของเราอย่างไรหล่ะคะ แต่เราๆท่านๆที่ไม่ได้เรียนมาทางวิทยาศาสตร์ แน่นอนว่าจะไม่มีทางเข้าใจศัพท์และสูตรเคมีต่างๆที่นำมาอธิบายปรากฏการณ์หรือกลไกเหล่านั้นอยู่แล้ว เราจึงต้องอาศัยคนที่มีความรู้ ความเข้าใจศัพท์ยากๆ สูตรเคมียากๆเหล่านั้นมาเรียบเรียงเนื้อหาที่ว่ายากๆงงๆเหล่านั้น ให้ง่ายขึ้น แล้วก็มาอธิบายให้เราฟัง ซึ่งนั่นก็คือการสื่อสารวิทยาศาสตร์นั่นเองค่ะ
ในบทความถัดไป จะพูดถึงความสำคัญของการสื่อสารวิทยาศาสตร์ แต่จะเป็นความสำคัญในระดับของสังคมและประเทศเลยค่ะ อย่าลืมติดตามกันนะคะ
ที่มา
1 https://www.britishcouncil.or.th/en/famelab/about-competition
2 https://www.online-station.net/anime/view/124343
